ავღანეთში ქართველი სამხედროების კონტიგენტი ისევ იზრდება. ამჟამად, კონფლიქტის ზონაში 950 ქართველი სამხედრო მსახურობს. ეს საქართველოს არმიის სახმელეთო ძალების თითქმის 5%-ია. ერთი დანაყოფი ქაბულში, საფრანგეთის კონტიგენტის შემადგენლობაში მსახურობს, მეორე – პაკისტანის საზღვართან ახლოს, ჰელმანდის პროვინციაში. სულ მალე ავღანეთში კიდევ 650-მდე სამხედრო გაემგზავრება...თუ რატომ იზრდება ქართული კონტიგენტი ავღანეთში, როდესაც ევროპული ქვეყნები თანდათანა ამცირებენ თავიანთი ჯარისკაცების რაოდენობას ამ ქვეყანაში და რა შეიძლება მიიღოს საქართველომ თავდადების ფასად? ამ თემაზე სამხედრო ექსპერტი - გიორგი მელითაური გვესაუბრება:
- ჩემი აზრით, პრობლემა ქართული კონტიგენტის გაზრდაში კი არა, საბრძოლო შემადგენლობის ხარისხშია. ჩვენი ჯარისკაცები მზად არ არიან, რომ სერიოზულ სამხედრო ოპერაციებში მიიღონ მონაწილეობა. როგორც ჩანს, ქართულ შეიარაღებული ძალებს მხოლოდ პოლიციური ტიპის ოპერაციებში (წმენდა, ჩხრეკა...) გამოიყენებენ. ე.ი. ჩვენი პარტნიორებისთვის მნიშვნელობა აქვს რაოდენობას და არა ხარისხს.
რაც შეეხება კონტიგენტის გაზრდას - ფაქტია, რომ ეს ვაშინგტონის თხოვნის შედეგია. იმის გამო, რომ რამდენიმე ევროპულმა ქვეყანამ საგრძნობლად შეამცირა ჯარისკაცების რიცხვი ავღანეთში და ოპერაციის ძირითადი ტვირთი (როგორც ფინანსური ისე, სამხედრო საქმის) ამერიკას დააწვა მხრებზე. ალბათ იცით, რომ აშშ თავდაცვის მდივანმა რობერტ გეითსმა პირდაპირ მიუთითა ნატოს წევრ ქვეყნებს, რომ უფრო აქტიური მონაწილეობა მიიღონ ნატოს ოპერაციაში. ასეთ რთულ სიტუაციაში ლოგიკური იქნებოდა, რომ ვაშინგტონს ჩვენი ხელისუფლებისთვის ეთხოვა დახმარება.
- გეითსის ეს მოწოდება სამხედრო ექსპერტების ნაწილმა მუქარად მიიჩნია. ზოგიერთმა მათგანმა ისიც კი ივარაუდა, რომ შესაძლოა, ვაშინგტონმა ნატოზე ხელი აიღოს, ფსონი აღმოსავლეთ ევროპის ქვეყნებზე (მათ შორის საქართველოზეც) დადოს და ახალი ალიანსი ჩამოაყალიბოს. თქვენ რას ფიქრობთ ამ ვერსიასთან დაკავშირებით?
- ნატო საკმაოდ მდგრადი სტრუქტურაა, ევროკავშირსა და შეერთებულ შტატებს ერთმანეთის მიმართ საკმაოდ სერიოზული ვალდებულებები აქვთ, ამიტომ ვაშინგტონის მხრიდან ყველაფრის დანგრევა და ახალი სტრუქტურების შექმნა (მითუფრო იმ ტერიტორიებზე სადაც ნატოს გავლენაა) მიზანშეწონილი არ იქნება.
- მაგრამ სწორედ აშშ-ის თავდაცვის მდივანმა თქვა, რომ ნატო, შესაძლოა, უუნარო ორგანიზაცია გახდეს და ვაშინგტონს სულ უფრო უძნელდება ალიანსის დაფინანსებაო...
- გეითსი მალე დატოვებს ამ თანამდებობას. ვაშინგტონმა გეითსის საშუალებით ნაკლებად დიპლომატიური ნაბიჯი გადადგა და ღიად გამოხატა უკმაყოფილება საკუთარი პარტნიორების მიმართ. შეიძლება ითქვას, რომ მოკავშირეები გააფრთხილა.
- საქართველომ რა შეიძლება მიიღოს ამერიკისგან ავღანეში გაწეული სამსახურის სანაცვლოდ?
- იცით რაშია საქმე? თუ ქართველებს ნატოში ინტეგრაცია და სტრატეგიულ პარტნოირთან ანუ ამერიკასთან ურთიერთობის გამტკიცება გვინდა, მარტო მიღებაზე კი არა, გაღებაზეც უნდა ვიფიქროთ. ჩვენ არაერთხელ მივიღეთ ამერიკისგან როგორც ეკონომიური, ისე სამხედრო დახმარება. სამაგიეროდ რაღაც უნდა გავიღოთ...
- სამხედრო დახმარებაში რას გულისხმობთ?
- ამერიკა კი გვეხმარება, მაგრამ პრობლემა ის არის, რომ ჩვენ ვერ ვიყენებთ ამ დახმარებას შესაბამისად. მაგალითისთვის გეტყვით, რომ შტატებმა თავის დროზე გადმოგვცეს თანამედროვე კავშირგამბულობის საშუალებები, რომლითაც ქართული არმიის ყველა ჯავშანტექნიკა იყო აღჭურვილი - ტანკებიც, ბეტეერებიც და ბეემპრებიც. ამ ტექნიკით ასევე აღჭურვილი იყო ყველა ქვეითი ბატალიონი. მაგრამ რა?! 2008 წლის აგვისტოს ომის დროს მთელმა მსოფლიომ გაიგო, რომ საქართველოს შეიარაღებული ძალები მობილური ტელეფონებით იმართებოდა(?!).
ამერიკამ "ემ 4"-ებიც გადმოგვცა, მაგრამ რუსებმა ისე გაგვიზიდეს "კამაზებით" ჩვენივე ბაზებიდან, რომ მათი გამოყენებაც კი ვერ მოვახერხეთ. ომის დროს 210 ტანკიდან 110 დავკარგეთ და აქედან 70 რუსებმა ნადავლის სახით წაიყვანეს. ე.ი. სახელმწიფომ ომის დროს საკუთარი არმიის გამოყენება ვერ მოახერხა.
რა ამერიკის ბრალია, რომ ჩვენ სამხედრო აკადემია გავაუქმეთ და ოფიცრების მოსამზადლად ექვსთვიანი კურსები დავნიშნეთ? რომ "თავდაცვაში" დღეს პროფესიონალების ნასახი არ არის? რომ ამერიკასა და გერმანიაში გაწვრთნილი ოფიცრების 70% შეიარაღებული ძალებიდან დავითხოვეთ? ერთადერთი სწორი ნაბიჯი, რაც ჩვენმა ხელისუფლებამ გააკეთა ის გახლავთ, რომ სამხედრო აკადემია ისევ აღადგინა, მაგრამ ეს შედეგს წლების შემდეგ მოიტანს. დღეს ქართულ შეიარაღებული ძალების ხარისხი ძალზე დაბალია. ამიტომ, ჩვენი ჯარისკაცები, კლასიკურ საბრძოლო ოპერაციებში ვერ მიიღებენ მონაწილეობას, ისინი აღქმულნი იქნებიან, როგორც უბრალოდ ცოცხალი ძალა, ანუ მასა და მეტი არაფერი.
